Ik denk altijd dat koralen een kleurrijke plant zijn omdat het lijkt alsof ze 'wortel hebben geschoten' op de zeebodem. Koralen met verharde oppervlakken kunnen zelfs voor rotsen worden aangezien. Maar koralen leven, en koralen zijn in feite dieren.


Hoeveel soorten koralen zijn er?

Er zijn twee hoofdklassen: de eerste zijn harde koralen, die riffen vormen door een exoskelet van calciumcarbonaat te vormen dat ze maken ter bescherming, de tweede zijn zachte koralen die flexibel zijn en vaak op planten of bomen lijken. Deze laatste hebben geen stenige skeletten, doen niet mee aan rifbouw en worden bij elkaar gehouden door een geleiachtig goedje dat mesoglea wordt genoemd en stijve, stekelige structuren die sclerieten worden genoemd.


Voedsel en habitat

De tak of heuvel die we vaak 'koraal' noemen, bestaat eigenlijk uit duizenden poliepen, sommige niet groter dan een speldenknop, andere tot wel 30 cm in diameter. Elke poliep heeft een zakvormig lichaam en een mond die wordt omringd door stekende tentakels. De poliep gebruikt calciumcarbonaat (kalksteen) uit zeewater om een hard, bekervormig skelet te bouwen om het zachte, tere lichaam van de poliep te beschermen. Alle soorten zacht koraal hebben acht tentakels die voor verdediging zorgen, voedsel vangen en afval opruimen. Nematocysten of netelcellen in de tentakels geven een vaak dodelijk gif af aan prooien of bedreigingen. Riffen zijn een vitaal ecosysteem dat naar schatting 25 procent van de soorten in de oceaan ondersteunt.


Wat doodt koraal?

De gebruikelijke verdachten - vervuiling, overbevissing, illegaal koraal verzamelen, destructieve vispraktijken met dynamiet of cyanide en de wereldwijde opwarmingscrisis zijn allemaal zaken die riffen over de hele wereld schade toebrengen. Vervuiling kan veroorzaakt worden door brandstoffen en andere chemicaliën die in het water lekken en kan veroorzaakt worden door baggeren, kustontwikkeling, landbouw- en ontbossingsactiviteiten, plus rioolwaterzuiveringsinstallaties. Olielekkages lijken niet altijd direct van invloed te zijn op koralen omdat de olie meestal dicht bij het wateroppervlak blijft, maar als een olielekkage plaatsvindt terwijl koralen aan het paaien zijn, kunnen de eitjes en het sperma beschadigd raken omdat ze dicht bij het oppervlak drijven voordat ze bevrucht worden en zich vestigen.


Mag ik koraal aanraken?

Hoe verleidelijk het ook is, het aanraken van koralen kan hun buitenste beschermlaag verwijderen, besmettelijke ziektes verspreiden en ze blootstellen aan vreemde bacteriën en oliën van je vingers, wat hun gezondheid negatief kan beïnvloeden. De gouden regel is 'niet aanraken, maar kijken' voor zowel jouw veiligheid als die van het koraal. Koralen die er wit uitzien, hebben last van 'bleken', wat betekent dat hun belangrijkste voedselbron, microscopische algen genaamd zooxanthellae, is verdwenen wanneer het koraal onder stress staat. Als de algen vertrekken, wordt het koraal witter tot het eruit ziet alsof het gebleekt is. En zonder de algen zal het koraal sterven.

Credits: envato elements;

Waarom moeten we ons zorgen maken over koraalriffen?

We moeten om koraal geven omdat deze riffen essentieel zijn voor de gezondheid van onze oceanen en onze planeet. Ze bieden een thuis en een voedselbron voor vele soorten zeedieren. Ze beschermen kustlijnen tegen erosie en stormen en spelen een belangrijke rol bij het reguleren van het klimaat op aarde door kooldioxide te absorberen en op te slaan. Recordbrekende hittegolven op zee veroorzaken massale koraalverbleking op plaatsen zoals het Great Barrier Reef in Australië en op koraalriffen wereldwijd. Sinds 2016 is het Great Barrier Reef vier keer getroffen door massale verbleking. In maart 2022 werd 91% van het rif getroffen door verbleking, en het was de eerste keer dat het rif verbleekte tijdens een La Niña-weergebeurtenis, die gewoonlijk koelere, bewolkter omstandigheden creëert. Dus ja, we moeten ons zorgen maken, en UNEP (United National Environmental Programme) voorspelt dat als we de uitstoot niet verminderen, alle riffen ter wereld tegen het einde van de eeuw zullen verbleken en dood zullen zijn.


Wist je dat Portugal een rif heeft?

Voor de kust van Albufeira, Lagoa en Silves ligt een van de grootste natuurlijke kustriffen van Portugal, dat profiteert van de unieke natuurlijke omstandigheden en mariene biodiversiteit en is geclassificeerd als beschermd marien gebied. Het rif, dat ooit deel uitmaakte van de oorspronkelijke kustlijn van de Algarve, herbergt naar schatting 70% van de soorten die inheems zijn aan de kustlijn, evenals 45 soorten die nieuw zijn ontdekt in Portugal en, ongelooflijk, 12 soorten die nieuw zijn ontdekt in de wereld.

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan