In plaats van over huisdieren te schrijven, dacht ik dat het misschien interessant zou zijn naar iets vreemds en wonderlijks te kijken en vond - naast heel wat andere eigenaardigheden - de sterneusmol (Condylura cristata).

Zijn neus is zo vreemd, dat het op het eerste gezicht lijkt alsof hij worstelt om een roze bloemhoofdje op te eten! Hij doet me denken aan een van die monsterlijke graafmachines - op veel kleinere schaal natuurlijk - voor het maken van nieuwe ondergrondse tunnels voor de spoorwegen. Hij is niet inheems in Portugal, maar komt voor in het oosten van Noord-Amerika - en hoewel hij niet zeldzaam is, wordt hij zelden gezien, omdat hij het grootste deel van zijn tijd onder de grond doorbrengt. Het zijn zulke eenlingen dat drie tot vijf mollen per acre als veel wordt beschouwd, volgens het Internet Center for Wildlife Damage Management.

Dit grappige diertje is slechts 27 cm lang en weegt 49 gram, ongeveer zo groot als een hamster, en hoewel hij ogen heeft, is hij zo goed als blind. Maar zijn meest opzienbarende kenmerk is zijn neus, die eigenlijk niet dient om te graven maar een tastorgaan is, met meer dan 25.000 kleine zintuigreceptoren, bekend als Eimers organen, waarmee deze kleine mol zijn weg voelt. De Eimeer-organen werden voor het eerst beschreven in 1871 door de Duitse zoöloog Theodor Eimer. Hoewel ook andere molsoorten over Eimers organen beschikken, zijn deze niet zo gespecialiseerd of talrijk als bij de sternmol. Omdat hij functioneel blind is, werd vermoed dat de snuit werd gebruikt om elektrische activiteit bij prooidieren te detecteren, hoewel dit niet is bewezen.

De 22 'armen' of 'voelsprieten' van het uiterst gevoelige stervormige orgaan op zijn snuit bevatten meer dan 100.000 zenuwvezels - vijf keer zoveel als het aantal 'tastvezels' in de menselijke hand, allemaal samengepakt in een ruimte die kleiner is dan je vingertop, en degenen die het bestuderen, zeggen dat het inzichten zou kunnen verschaffen die ons begrip van de menselijke tastzin zouden kunnen verbeteren.

In het midden van zijn vreemde snuit bevindt zich een klein gebied dat de "tastmofovea" wordt genoemd en dat de mol gebruikt voor al zijn meest gedetailleerde verkenningen. Hoewel hun ogen vrijwel onbruikbaar zijn, is de tastzin neurologisch georganiseerd op een manier die vergelijkbaar is met een hoogontwikkeld visueel systeem. Terwijl de mol zich door zijn omgeving beweegt, verschuift hij voortdurend de ster om de gevoelige fovea te herpositioneren op aandachtsgebieden, net zoals wij onze ogen zouden verschuiven bij het lezen van de woorden die op een bladzijde gedrukt staan. Deze vreemde snuit is het gevoeligste tastorgaan van alle zoogdieren.

Zijn dieet bestaat uit regenwormen, waterinsecten, slakken, rivierkreeften, kleine amfibieën en vissen, en een fascinerend feit is dat hij zijn prooi in twee tienden van een seconde kan identificeren en opeten - sneller dan enig ander zoogdier op aarde - en slechts 8 milliseconden nodig heeft om te beslissen of hij eetbaar is of niet.

Ze zijn net zo gelukkig onder water als onder de grond en zijn in staat om met hun schepachtige voorpoten een tunnel te graven door drassige, moerasachtige gebieden, waarbij ze vaak duiken en zwemmen om voedsel te vinden. Van sterneusmollen is aangetoond dat zij bellen in het water blazen en die vervolgens via hun neus weer inademen om naar prooien te ruiken, waarmee zij een van de enige twee zoogdieren zijn die onder water kunnen ruiken - het andere dier is de waterspitsmuis.

Hij is zowel overdag als 's nachts actief en heeft zich bekwaamd in het handhaven van een hoge lichaamstemperatuur bij vrieskou, thermoregulatie genoemd, en is goed bestand tegen tunnels door de sneeuw of zwemmen in met ijs bedekte beken.

Hoewel er niet veel bekend is over deze kleine zonderling, paren ze blijkbaar in de late winter of het vroege voorjaar, en een nest bevat vier of vijf baby's van ongeveer 5 cm elk, waarbij de moeder een tweede nest kan krijgen als het eerste nest om welke reden dan ook niet succesvol is. Ze worden haarloos geboren en hun ogen, oren en "sterretje" zijn verzegeld; ze gaan allemaal pas na ongeveer 2 weken open en worden bruikbaar. Na ongeveer een maand zijn ze zelfstandig, met 10 maanden zijn ze volwassen en ze kunnen tot 3 jaar oud worden.

Ik denk dat je met zo'n neus echt kunt zeggen dat ze gevoel voor voedsel krijgen!

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan