Een paar jaar geleden woonde ik een educatief evenement bij om alles te leren over kameleons. Het was inderdaad een fascinerend inzicht in deze mysterieuze hagedissen, maar ik was evenzeer geïntrigeerd en, eerlijk gezegd, betoverd door het ietwat eigenaardige en ongewone gebouw waarin de les werd gehouden. Sindsdien ben ik er nieuwsgierig naar en ik vond het tijd om terug te gaan en meer te weten te komen...

Toen ik aankwam ontmoette ik Sandra van het gemeentemuseum van Olhão, die verantwoordelijk is voor het beheer van het gebouw, dat gelegen is in het dennenbos Pinheiros de Marim, naast de camping van Olhão. We zaten op een picknickbank in de tuin vol cactusvijgen, waar ik meer te weten kwam over de geschiedenis van het gebouw en de man uit wiens creatieve brein het is voortgekomen...

Poëtische gerechtigheid

João Lúcio Pousão Pereira werd in 1880 in Olhão geboren in een welgestelde familie. Zijn poëzie verscheen voor het eerst in druk toen hij nog maar 12 jaar oud was en hij werkte voor en richtte zelfs verschillende publicaties op tijdens zijn leven. Hij schreef 3 boeken maar het was zijn tweede, "O meu Algarve", gepubliceerd in 1905, dat hem een van de bekendste Algarviaanse dichters maakte.

Hij was in alle opzichten een zeer gevoelige en welbespraakte man en met een krul aan het eind van zijn borstelige snor had hij zeker stijl. Na zijn studie rechten in Coimbra keerde hij terug naar de Algarve waar zijn poëtische manier van spreken hem beroemd maakte vanwege zijn vermogen om een rechtszaal te boeien en ook nu nog wordt hij beschouwd als een van de meest vooraanstaande advocaten van de regio.

Hij was ook een bereisd man. Hij bezocht met zijn gezin veel landen in Europa en ging zelfs naar Marokko.

Maar zijn leven was ook behept met een tragedie. Men zegt dat het de dood van zijn zoon in zijn kindertijd was die hem ertoe bracht het isolement op te zoeken en dit nogal excentrieke gebouw in het bos te creëren. Met pijnbomen zover het oog reikt in alle richtingen - behalve in het zuiden, dat nog steeds het meest bijzondere uitzicht op de Ria Formosa biedt - begrijp ik volkomen waarom dit de perfecte rustige plek zou zijn om aan zijn poëzie te werken.

Helaas heeft hij er nooit echt van kunnen genieten. Hij trok er in, maar slechts 2 maanden later, in oktober 1918, stierf hij. Hij was slechts 38 jaar oud.

Na zijn dood verhuisde zijn familie en werd het gebouw onderhouden door conciërges, waarna het in verval raakte. Uiteindelijk kwam het onder de hoede van de staat en werd het in 1998 gerestaureerd. Toen werd het zowel een museum met tentoonstellingen uit het leven van João Lúcio als een 'Ecoteca' om mensen te leren over ecologische kwesties.

Reizen zonder reizen

U kunt de chalé betreden vanuit het noorden, zuiden, oosten of westen. Elke trap is uniek en pas als je vanaf het balkon naar beneden kijkt, begrijp je echt wat er aan de hand is. De trap aan de zuidkant heeft de vorm van een traditionele gitaar en de trap aan de oostkant is een viool. Begint u een muzikaal thema te bespeuren? Nou, vergeet het maar - de noordzijde stelt een vis voor en de bochtige kleine westelijke trap is een slang.

Als u goed naar de buitenmuren kijkt, zult u ook zon, slang, maan of zelfs Egyptische farao zien. Het kan allemaal een beetje willekeurig lijken, maar er zat zeker een methode achter zijn waanzin. Het geheel is een prachtig doordachte compositie van ideeën die hij opdeed tijdens zijn reizen en dingen die hij mooi vond aan zijn thuisland.

De schat binnenin

Het centrum van de chalé wordt bekroond door een indrukwekkende glazen koepel, die het interieur overspoelt met licht. Als je daaronder staat (en je om je eigen as draait bij het geluid van klassieke pianomuziek op de achtergrond) krijg je een echt gevoel voor de perfect symmetrische indeling van het gebouw. In feite lijkt de plattegrond zelf op een prachtige mandala.

Het kostbare geschenk

Een lieve dame, Ana Bandeira of 'Nucha', werkt er al sinds de restauratie van het gebouw. Ze was enthousiast om me alle eerdere krantenartikelen en tijdschriften te laten zien waarin de chalé heeft gestaan (ik kan alleen maar hopen dat dit verhaal in haar collectie komt) - en je had haar moeten zien oplichten terwijl ze een van João Lúcio's gedichten voordroeg die op tekstborden in het huis staan.

Tegenwoordig is dit levende kompas van een gebouw echter op zoek naar een nieuwe richting en identiteit. Het kan wel wat restauratiewerk gebruiken om het in zijn oude glorie te herstellen. Maar het is nog steeds een verborgen juweeltje en een leuke en ongewone plek om te bezoeken.

Als je op een doordeweekse dag aanklopt, zal Nucha je waarschijnlijk horen en je met plezier rondleiden. Maar om het zekere voor het onzekere te nemen, kun je ook schrijven en zeggen dat je eraan komt.

E-mail casajoaolucio@cm-olhao.pt en zoek Ecoteca de Olhão / Chalé-Museu João Lúcio op Google Maps voor een routebeschrijving.