Flexibel vervoer wordt gekenmerkt door een breed aanbod van vervoersdiensten in een operatie die gebaseerd is op de flexibiliteit van het aanbod, met het oog op een betere aanpassing aan de vraag, waarbij onder andere collectieve taxi's en minibussen betrokken zijn.

De studie "Flexible Public Passenger Transport Service in Portugal", gepresenteerd in Lissabon, geeft een diagnose van de implementatie, met een verslag van de supervisie-actie uitgevoerd door AMT.

Volgens de analyse hebben de ervaringen met TPF-diensten in het land aangetoond dat "ze levensvatbaar zijn en ruimte hebben om te groeien, niet alleen wanneer we kijken naar gebieden met een lagere bevolkingsdichtheid", maar ook omdat ze "alternatieve en aanvullende diensten" kunnen zijn voor het reguliere vervoersnetwerk in de centrale gebieden van steden.

Voldoen aan de behoeften van de mensen

Op deze manier zouden ze tegemoet komen aan de behoeften van specifieke bevolkingsgroepen: ouderen, jongeren en adolescenten, of mensen met tijdelijke of permanente mobiliteitsbeperkingen.

In de inleiding van het onderzoek stelt de voorzitter van de Mobiliteits- en Vervoersautoriteit, Ana Paula Vitorino, dat de TPF een "innovatieve en aanpasbare oplossing" was, die het mogelijk maakte om routes, dienstregelingen en haltes aan te passen aan de werkelijke behoeften van de bevolking - het model werd geïmplementeerd in verschillende regio's van Portugal, "ter bevordering van sociale integratie, economische efficiëntie en ecologische duurzaamheid".

Volgens het document moeten TPF's "een integraal onderdeel zijn van territoriale planning en openbaar vervoer, gebaseerd op alle soorten diensten die ze kunnen leveren", ook in dichtbevolkte gebieden en grote bevolkingscentra.

Dit type netwerk kan voordelen opleveren in termen van het te gelde maken van infrastructuur en ook om situaties aan te pakken waarin het reguliere openbaar vervoer geen "efficiënte mobiliteit" biedt, wat vaker voorkomt in regio's met een lage bevolkingsdichtheid, 's nachts of in het weekend.

TPF stelt ons in staat om enkele beperkingen van conventioneel openbaar vervoer te overwinnen door een vervoersdienst aan te bieden in geïsoleerde en verspreide plattelandsgebieden en daar waar de economische levensvatbaarheid van regulier openbaar vervoer niet duurzaam is.

Tegelijkertijd, zo wordt gezegd, garandeert het een dienst in peri-urbane gebieden, waar de bevolkingsdichtheid de implementatie van een openbaar vervoersaanbod niet rechtvaardigt, als aanvulling op het bestaande netwerk en als rebound op het reguliere netwerk.

Het TPF is bedoeld om tegemoet te komen aan de specifieke behoeften van ouderen en schoolgaande kinderen in stedelijke gebieden, naast het bedienen van specifieke uitrustingen of gebieden die niet voldoende vraag genereren om klassieke zorg te rechtvaardigen.

De populatie die het meest gebruik maakt van TPF zijn ouderen, die normaal gesproken geen toegang hebben tot individueel vervoer, waardoor het volgens de studie belangrijk is om gemakkelijke toegang tot telefoonlijnen te garanderen om de dienst te reserveren.

De ervaring van vervoersautoriteiten die al vervoerssystemen op aanvraag hebben geïmplementeerd, beveelt aan om vervoerders (taxi's) in een vroeg stadium bij de implementatie van TPF te betrekken om hen te informeren over hoe de exploitatie- en aanbestedingsprocedures zullen werken.

De eerste flexibele oplossingen voor openbaar vervoer in Portugal ontstonden al voor de goedkeuring van wetsdecreet nr. 60/2016 met de zogenaamde "blauwe lijnen", die een soort TPF vormden met een vaste route en dienstregeling, maar zonder vaste haltes, geïmplementeerd door gemeenten, met name in historische centra en voornamelijk met minibusjes.

Later kwamen er andere ervaringen, zoals "Collectieve Taxi's" in Beja en "Vervoer op Afroep in Médio Tejo". Volgens het onderzoek lieten de ervaringen een grote variatie en diversiteit aan oplossingen zien, aangepast aan de specifieke behoeften van de bevolking die bediend moest worden en aan de kenmerken van de betrokken exploitant of lokale actoren.

Het TPF is in verschillende gemeenten en intergemeentelijke gemeenschappen (CIM) geïmplementeerd als een alternatieve en aanvullende vervoerswijze voor het reguliere openbaar vervoer.